Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011

PENNOD 2SAFONAU A PHENNU SAFONAU

Pennu safonau

26Gweinidogion Cymru i bennu safonau

(1)Caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau—

(a)pennu un neu ragor o safonau cyflenwi gwasanaethau,

(b)pennu un neu ragor o safonau llunio polisi,

(c)pennu un neu ragor o safonau gweithredu,

(d)pennu un neu ragor o safonau hybu, ac

(e)pennu un neu ragor o safonau cadw cofnodion.

(2)Caiff Gweinidogion Cymru, drwy reoliadau, wneud darpariaeth arall ynghylch y safonau hynny.

27Pennu safonau: darpariaeth atodol

(1)Dim ond os ymddengys i Weinidogion Cymru y byddai'r safon yn gwneud y canlynol y caiff Gweinidogion Cymru bennu safon cadw cofnodion sy'n ymwneud â chadw cofnodion sy'n dod o fewn adran 32(1)(b)(ii) (cwynion yn ymwneud â'r Gymraeg, ac eithrio cwynion yn ymwneud â chydymffurfedd person â safonau eraill)—

(a)cynorthwyo Gweinidogion Cymru i arfer unrhyw swyddogaeth o dan y Mesur hwn, neu

(b)cynorthwyo'r Comisiynydd i arfer unrhyw swyddogaeth.

(2)Caiff rheoliadau o dan unrhyw un neu ragor o baragraffau (a) i (e) o adran 26(1) bennu gwahanol safonau o'r math y cyfeirir ato yn y paragraff hwnnw mewn perthynas ag ymddygiad gwahanol.

(3)Caiff rheoliadau o dan unrhyw un neu ragor o baragraffau (a) i (e) o adran 26(1) bennu, mewn perthynas ag ymddygiad penodol—

(a)un safon o'r math y cyfeirir ato yn y paragraff hwnnw, neu

(b)nifer o safonau o'r math y cyfeirir ato yn y paragraff hwnnw.

(4)Caiff safonau a bennir o dan adran 26(1), neu reoliadau o dan adran 26(2), ymdrin, ymhlith pethau eraill, ag unrhyw un neu ragor o'r canlynol—

(a)llunio gan bersonau sydd o dan y ddyletswydd yn adran 25 i gydymffurfio â safonau, strategaethau neu gynlluniau'n nodi sut y maent yn bwriadu cydymffurfio â'r safonau;

(b)gweithdrefnau sydd i'w dilyn gan bersonau sydd o dan y ddyletswydd yn adran 25 i gydymffurfio â safonau;

(c)casglu gwybodaeth gan bersonau sydd o dan y ddyletswydd yn adran 25 i gydymffurfio â safonau, gan gynnwys gwybodaeth am ddefnyddio'r Gymraeg a'r Saesneg mewn perthynas ag ymddygiad penodol;

(d)gwybodaeth y mae'n rhaid trefnu iddi fod ar gael i'r Comisiynydd;

(e)trefniadau monitro a gofynion cyhoeddusrwydd;

(f)gofynion adrodd.

Safonau cyflenwi gwasanaethau

28Safonau cyflenwi gwasanaethau

(1)Yn y Mesur hwn ystyr “safon cyflenwi gwasanaethau” yw safon—

(a)sy'n ymwneud â gweithgaredd cyflenwi gwasanaethau, a

(b)y bwriedir iddi hybu neu hwyluso defnyddio'r Gymraeg, neu weithio tuag at sicrhau nad yw'r Gymraeg yn cael ei thrin yn llai ffafriol na'r Saesneg, pan gyflawnir y gweithgaredd hwnnw.

(2)Yn yr adran hon ystyr “gweithgaredd cyflenwi gwasanaethau” yw—

(a)cyflenwi gwasanaethau gan berson i berson arall, neu

(b)delio gan berson ag unrhyw berson arall mewn cysylltiad â chyflenwi gwasanaethau—

(i)i'r person arall hwnnw, neu

(ii)i drydydd person.

Safonau llunio polisi

29Safonau llunio polisi

(1)Yn y Mesur hwn ystyr “safon llunio polisi” yw safon—

(a)sy'n ymwneud â phenderfyniad polisi, a

(b)y bwriedir iddo sicrhau, neu gyfrannu at sicrhau, un neu ragor o'r canlyniadau a ganlyn.

(2)Y cyntaf o'r canlyniadau hynny yw bod y person sy'n gwneud y penderfyniad polisi yn ystyried pa effeithiau, os o gwbl, (a ph'un ai yw'r effeithiau'n bositif neu'n andwyol) y byddai'r penderfyniad polisi yn eu cael—

(a)ar gyfleoedd i bersonau eraill i ddefnyddio'r Gymraeg, neu

(b)ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na'r Saesneg.

(3)Yr ail o'r canlyniadau hynny yw bod y person sy'n gwneud y penderfyniad polisi yn ystyried sut y gellid gwneud y penderfyniad fel bod y penderfyniad yn cael effeithiau positif, neu effeithiau mwy positif—

(a)ar gyfleoedd i bersonau eraill i ddefnyddio'r Gymraeg, neu

(b)ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na'r Saesneg.

(4)Y trydydd o'r canlyniadau hynny yw bod y person sy'n gwneud y penderfyniad polisi yn ystyried sut y gellid gwneud y penderfyniad fel nad yw'r penderfyniad yn cael effeithiau andwyol, neu fel bod y penderfyniad yn cael effeithiau llai andwyol—

(a)ar gyfleoedd i bersonau eraill i ddefnyddio'r Gymraeg, neu

(b)ar beidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na'r Saesneg.

(5)Yn yr adran hon mae cyfeiriad at effeithiau positif neu effeithiau andwyol yn gyfeiriad at yr effeithiau hynny, boed uniongyrchol neu anuniongyrchol.

(6)Ystyr “penderfyniad polisi” yw penderfyniad gan berson—

(a)ynglŷn ag arfer ei swyddogaethau, neu

(b)ynglŷn â chynnal ei fusnes neu ymgymeriad arall.

Safonau gweithredu

30Safonau gweithredu

(1)Yn y Mesur hwn ystyr “safon gweithredu” yw safon—

(a)sy'n ymwneud â gweithgareddau perthnasol person (A), a

(b)y bwriedir iddi hybu neu hwyluso defnyddio'r Gymraeg—

(i)gan A wrth i A wneud ei weithgareddau perthnasol,

(ii)gan A a pherson arall wrth iddynt ddelio â'i gilydd mewn cysylltiad â gweithgareddau perthnasol A, neu

(iii)gan berson heblaw A wrth iddo wneud gweithgareddau at ddibenion gweithgareddau perthnasol A, neu mewn cysylltiad â hwy.

(2)Yn yr adran hon—

(a)ystyr “gweithgareddau perthnasol” yw—

(i)swyddogaethau, neu

(ii)busnes neu ymgymeriad arall;

(b)mae cyfeiriad at gyflawni gweithgareddau perthnasol yn gyfeiriad at—

(i)arfer swyddogaethau, neu

(ii)cynnal busnes neu ymgymeriad arall.

Safonau hybu

31Safonau hybu

Yn y Mesur hwn ystyr “safon hybu” yw safon (yn ymwneud ag unrhyw weithgaredd) y bwriedir iddi hybu neu hwyluso defnyddio'r Gymraeg yn ehangach.

Safonau cadw cofnodion

32Safonau cadw cofnodion

(1)Yn y Mesur hwn ystyr “safon cadw cofnodion” yw safon sy'n ymwneud â chadw—

(a)cofnodion sy'n ymwneud â safonau penodedig eraill, a

(b)cofnodion sy'n ymwneud—

(i)â chwynion am gydymffurfedd person â safonau penodedig eraill, neu

(ii)â chwynion eraill sy'n ymwneud â'r Gymraeg.

(2)Yn yr adran hon ystyr “safon benodedig” yw safon a bennir gan Weinidogion Cymru o dan adran 26(1).