Gorchymyn Deddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2004 (Cychwyn Rhif 3) 2005

Nodyn Esboniadol

(Nid yw'r nodyn hwn yn rhan o'r Gorchymyn)

Mae'r Gorchymyn hwn yn dod â'r darpariaethau hynny yn Neddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2004 (“y Ddeddf”) nad ydynt eisoes mewn grym i rym ar 20 Gorffennaf 2005 yng Nghymru a Lloegr.

Y darpariaethau yw is-adrannau (1) i (5) o adran 54, ac adran 54A o'r Ddeddf. Mae adrannau 54 a 54A ill dwy yn rheoleiddio datgelu gwybodaeth.

Mae adran 54 o'r Ddeddf yn gymwys i bersonau nad ydynt yn awdurdodau cyhoeddus at ddibenion Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 (“Deddf 2000”), ac nad ydynt yn gweithredu ar eu rhan. Mae'n cyfyngu ar yr amgylchiadau pryd y caiff y personau hynny ddatgelu gwybodaeth benodol a geir gan Archwilydd Cyffredinol Cymru, neu archwilydd a benodir ganddo o dan adran 13 o'r Ddeddf (“archwilydd”).

Yr wybodaeth dan sylw yw gwybodaeth a geir gan Archwilydd Cyffredinol Cymru, neu archwilydd, wrth arfer ei swyddogaethau o dan:

• Rhan 2 o'r Ddeddf;

• Rhan 1 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1999 (swyddogaethau o ran y drefn gwerth gorau ar gyfer llywodraeth leol); neu

• adran 145C o Ddeddf Llywodraeth Cymru 1988 (a fewnosodwyd gan adran 5 o'r Ddeddf) sy'n ymdrin ag astudiaethau sy'n ymwneud â landlordiaid cymdeithasol cofrestredig yng Nghymru.

Mae'r cyfyngiadau yn adran 54 yn gweithredu drwy waharddiad cyffredinol ar ddatgelu, yn ddarostyngedig i eithriadau eang iawn, a roddir yn is-adran (2). Datgelu at ddibenion unrhyw swyddogaeth Archwilydd Cyffredinol Cymru, neu archwilydd, o dan Ran 2 o'r Ddeddf neu Ran 1 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1999 yw un o'r eithriadau.

Os datgelir gwybodaeth heblaw o dan un o'r eithriadau yn is-adran (2), mae'n bosibl y bydd y person sy'n datgelu yn agored i gael ei garcharu am ddwy flynedd ac/neu ddirwy.

Mae adran 54A yn gymwys i bersonau sy'n awdurdodau cyhoeddus at ddibenion Deddf 2000 neu'n gweithredu ar eu rhan. Caiff y personau hyn ddatgelu gwybodaeth y byddai adran 54 yn gwahardd personau eraill rhag ei datgelu. Yr unig amgylchiad pryd y mae'n anghyfreithlon i awdurdod cyhoeddus o dan Ddeddf 2000, neu berson sy'n gweithredu ar ran awdurdod cyhoeddus o'r fath, ddatgelu'r wybodaeth honno yw pryd y byddai'r datgelu yn debygol o ragfarnu perfformiad effeithiol swyddogaeth statudol gan berson o'r fath.

Os datgelir gwybodaeth gan dorri adran 54A bydd y person sy'n datgleu yn agored i ddirwy ond nid i garchar.

Diwygiwyd adran 54, a mewnosodwyd adran 54A yn y Ddeddf gan Gorchymyn Deddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2004 (Llacio'r Cyfyngiad ar Ddatgelu) 2005 (O.S. 2005/1018). Daethpwyd ag is-adrannau (6) i (8) o adran 54 i rym ar 31 Ionawr 2005 i alluogi gwneud y Gorchymyn hwnnw.